تهدید ها و فرصت ها برای احیای نخل های جزیره

گفتگوی ویژه دولتخانه با دکتر علی نیکبخت استاد دانشگاه در مورد نگهداری و مرمت و بازسازی نخل های جزیره کیش
دکتر علی نیکبخت استاد دانشگاه صنعتی اصفهان- دانشکده کشاورزی، گرایش گیاهان زینتی و فضای سبز

دکتر علی نیکبخت استاد تمام وقت در رشته علوم باغبانی، دانشگاه صنعتی اصفهان

کارشناس ارشد در رشته علوم باغبانی، گرایش گیاهان زینتی. دانشگاه تهران.

دارای دکتری: رشته علوم باغبانی، گرایش گیاهان زینتی. دانشگاه تهران

📣 آقای دکتر جناب عالی در سال ۸۷ طی بازدیدی از نخل های جزیره هشدار و اخطارهای در جهت رسیدگی سریع بابت تهدیدها و آفات نخل های جزیره داده بودید بفرمایید جریان از چه قرار بود.

📣بله در اون زمان ما به دعوت یکی از هتل های معروف جزیره برای بازدید درختان نخلی که از یکی از کشورهای همسایه وارد شده بودند مراجعه کردیم. متاسفانه این درختان آلوده بودند و این آفت قرنطینه ای به این طریق وارد جنوب کشور شده است. گزارش به صورت مکتوب به مدیریت آن مجموعه ارائه شد. اما گویا این موضوع جدی گرفته نشد و هیچ پاسخی ارائه نشد.
📣 این آفت که معروف به سرخرطومی نخیلات است بسیار خطرناک است و کشورهای بسیاری را آلوده کرده است. آفات دیگری مانند سوسک کرگدنی هم به درختان آسیب می زنند. ممکن است آفات دیگری هم باشند که از آنجاییکه اخیراً به جزیره مسافرتی نداشته ام مطلع نیستم.

📣 در تصویر فوق از نوعی تله برای مبارزه با آفات استفاده شده بنظر جنابعالی این اقدام میتواند کمک اساسی جهت بهبود حال درخت های نخل بکند.؟؟

،📣به هرحال تله های نصب شده لازم هستند، اما کافی نیستند. یعنی یک مبارزه تلفیقی لازم هست که شامل تله گذاری فرمونی، سمپاشی و تزریق به تنه درختان است.

📣در مورد زمان بندی هرس و سم پاشی و رسیدگی به موقع به نخلها توضیح بدهید و بگوید چه آفت ها و مشکلاتی درختان کیش را تهدید می‌کند . عنایت به مشکلات بوجود آمده چه باید کرد و از کجا شروع به ترمیم درخت ها نمود بنظر جناب عالی نوع آبیاری و خاک موجود چقدر میتواند در سلامت و یا بیماری درختان موثر باشد.
📣دکتر نیکبخت ‌؛ معمولاً درختانی که میوه دار هستند بیشتر برای زیبایی کاشته می شوند و بویژه در مناطق پر رفت و آمد نباید از میوه آن ها استفاده کرد زمان دقیق هرس شاخ و برگ و تنه درختان نخل چه زمان های مناسب است.
.
📣 دکتر نیکبخت ‌ : حتماً نحوه آبیاری و تغذیه بر سلامت درختان اثر دارد. لازم است با توجه به نوع بستر جزیره که مرجانی است، یک برنامه تغذیه ای مجزا از آنچه مثلاً در بندرعباس یا حتی قشم برای درختان انجام می شود در نظر گرفت. بعلاوه باید توجه داشت به علت تغییر اقلیم جهانی فشار زیادی به درختان در مناطق خشک و نیمه خشک وارد می شود که تدوین یک برنامه صحیح و دقیق برای نگهداری اونها را می طلبه
📣دکتر نیکبخت ‌: برای درختان در فضای سبز شهری، اصل نگهداری درختان در بهترین حالت است. لذا هرس آن ها وقتی شاخه های پایینی رو به پیر شدن می روند لازم است. اگرچه در شرایط گرمای شدید (معروف به Heat wav) این کار باید به تعویق انداخته شود.
📣 بنظر سال هاست که خاک زیر پای نخل ها تعویض نشده است عنایت به اندکی شوری موجود در آب جزیره بهتر نیست خاک نخل ها تعویض شد .
📣دکتر نیکبخت : بستگی به میزان صدمه وارد شده دارد. اما در مجموع با تکنیک های جدیدی که شامل استفاده از میکروارگانیسم های مفید در خاک و درون درمانی درختان و استفاده از ترکیبات ضدتنش هست می توان جلوی پیشروی زوال را گرفت. خوشبختانه همه این موارد در کشور وجود دارد و در حال استفاده است.
📣دکتر نیکبخت ‌: بدون ایجاد پروفیل و آزمایش خاک هر منطقه اظهار نظر در مورد خاک منطقه دشوار است.

،📣درست است که نخل ها هم نر و ماده دارند و نحوه گشت و یا گرده گیره از درختان بارور چگونه باید باشد.
بله. نخل دوپایه است. یعنی درخت نر از درخت ماده جدا است و باید در زمان مناسب برافشانی (باروری) برایشان انجام شود.
📣 بسیار عالی اگر مقدور باشد در مورد سوالات مطرح شده و مانده توضیح بیشتری بفرمایید ممنون میشوم .
📣دکتر نیکبخت ‌،، درختان نخل جزء درختان مقاوم و متحمل به تنش های مختلف و مختص نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری است. ارقام مختلفی از خرما در جهان وجود دارد و ایران همیشه یکی از چهار کشور اول تولیدکننده خرما در جهان بوده است. این درخت یک خاک غنی و حاصلخیز که دارای زهکش مناسبی باشد را می پسندد. اگرچه درختان مستقر شده مقاومت بیشتری به شرایط تنش کم ابی و شوری دارند. در سالهای اخیر با توجه به تغییر اقلیم جهانی که ایران هم از آن متاثر بوده است که شامل افزایش میانگین دمایی، کاهش بارندگی ها و افزایش تعداد روزهای گرم سال است، فشار زیادی به درختان مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری وارد شده است. از طرفی آفت های جدیدی نیز طغیان کرده اند که پیشتر کمتر آسیب زا بوده اند. به هرحال با توجه به این شرایط روش های سنتی مدیریت درختان جوابگو نیست و به همین علت در بسیاری از مناطق جنوب کشور آسیب فراوان به درختان نخل وارد شده است.

📣آیا جنابعالی آمادگی دارید در صورت دعوت تجربیات خود را در اختیار مدیران شرکت عمران و خدمات شهری کیش قرار دهید.
📣 دکتر نیکبخت ‌: بله، انشالله اگر شرایط کرونا و پروازها بهتر شود مشکلی نیست