امروز: ۱۰ فروردین ۱۴۰۳
صدای ‌کیشوندان ، تحلیل و بررسی رویدادها و اخبار جزیره زیبای کیش

تمدن های جدید کویری و شهرهای آینده پایدار در کشورهای حاشیه خلیج فارس

تمدن های جدید کویری و شهرهای آینده پایدار در کشورهای حاشیه خلیج فارس

 «:تمدن های جدید کویری و شهرهای آینده پایدار در کشورهای حاشیه خلیج فارس:»

گفتگو با مهندس سعید پورزادی  کارشناس ارشد عمران و زیر بنایی و موسس جمعیت حامیان زمین در حاشیه و بینار علمی عنوان شد: «:تمدن های جدید کویری و شهرهای آینده پایدار در کشورهای حاشیه خلیج فارس:»

 

با کمی دقت و بررسی و البته تامل می توان فهمید که آب و هوا و اقلیم جنوب ایران با کشورهای حوزه خلیج فارس مشابهت زیادی دارد و شاید کاملا شبیه به مانند هم هستند، به طور مثال رطوبت و گرما در این مناطق یکسان است .

مسئولان کشورهای حاشیه خلیج فارس برای اینکه از قافله توسعه و تمدن جا نمانند با ایجاد شهرهای پایدار و ضرورت توسعه زیر ساخت ها به لزوم برنامه ریزی و امکان و استقرار فعالان اقتصادی در منطقه و تهیه سکونتگاههای استاندارد مسکونی ، زیر ساخت های اساسی آسایش شهری توانسته اند گامهای مثبتی بردارند و از لحاظ اقتصادی اهمیت توسعه این شهرها به حدی می‌باشد که در برنامه ریزی شهری در آن کشورهابعنوان بستر توسعه اقتصادی نامیده میشود . کارایی نظام جدیدی از الگو های توسعه شهری مبتنی بر پایداری محیط در افزایش بهره‌وری اقتصادی ،بهبود و ساماندهی فضای سرزمینی جامعه تأثیر گذار بوده و منافع اقتصادی و اجتماعی توسعه این مناطق باعث شده بعنوان مرکز ثقل تجارت،ورزش و گردشگری کشورهای منطقه تا حدی خود نمایی کنند .

مثلا یک نمونه بارز آن شهر دبی در کشور امارات است که در گردشگری رتبه اول منطقه را دارد و نمونه دیگر آن قطر در همسایگی جنوب ایران است.

این دو منطقه به لحاظ شرایط آب و هوایی وگرمایی شبیه جزایر جنوبی ایران رادارد و با رطوبتی همسان با این مناطق چه شده است که توجه گردشگران دنیا را به خود جلب کرده اند و مسیر توسعه و پیشرفت را به سرعت می پیمایند؟

پاسخ این پرسش یک جمله کوتاه است ،استفاده از ظرفیت ها و مطالعه و بررسی و بهره گیری از منابع طبیعی و غیر طبیعی در کشورهای حاشیه خلیج فارس چندی است که موجب ایجاد تمدن های جدید کویری و شهرهای آینده در این مناطق شده است.و ظرفیت های اقتصادی ،گردشگری و سرمایه گذاری فراوانی ایجاد گردیده است .

 

سواحل جنوبی ایران بدلیل جغرافیای سیاسی ،اقتصادی و حتی فرهنگی دارای ماهیتی استراتژیک و ژىواکونومیک بوده بعنوان مثال بندر چابهار جز ده بندر بزرگ جهان و جنوبی ترین نقطه عبوری شرقی ،غربی دنیا محسوب میگردد که در مسیر جاده ابریشم و محل تلاقی دو کریدور از سه کریدور مهم جهانی می باشد و یکی از پنج نقطه جهان است که قابلیت تبدیل به مگاپورت را دارد .و یا میتوان به سواحل مکران اشاره دیگری داشت این سرزمین و نوار ساحلی از جنوب شرقی ایران و در طول دریای عمان از غرب منطقه جاسک تا جنوب غربی بلوچستان پاکستان گسترده شده و دارای ویژگی های منحصر به فرد جغرافیایی ،مجاورت با آبهای آزاد بین المللی و ظرفیت ترانزیت کالا می‌باشد .اما طبق آخرین آمار با وجود اینکه هشتاد درصد مردم دنیا در کنار سواحل زندگی میکنند در کشور ما با ۵۸۰۰ کیلومتر خط ساحلی حدود پنج درصد در سواحل خلیج فارس و دریای عمان سکونت دارند ،که مهمترین چالش توسعه منطقه می‌باشد .از این رو توسعه شهرهای پایدار در توزیع و تعادل جمعیت واز نگاه آمایش سرزمین با رعایت الزامات اقتصادی ،شهرسازی مدرن و توجه به محیط ،اشتغال پایدار و محیط زیست بر توسعه نوار ساحلی جنوب کشور بعنوان یک توسعه راهبردی با دستور مقام معظم رهبری در برنامه ششم و هفتم توسعه کشور برای اجرای این اصل مهم تاکید گردیده است .

 

توسعه شهرهای پایدار در کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس در شرایطی است که از ظرفیت های پایین تری به لحاظ جغرافیایی ،دسترسی محیطی (مسافت و زمان ) ,منابع انسانی و نیروی کار ، منابع طبیعی ،آبی و خاک ضعیف تر از کشور ماست اما با رویکرد توسعه مبتنی بر پایداری و استراتژی های نوآورانه به موفقیت خوبی در پایداری فضای سرزمینی و تبدیل بیابان به شهرهایی قابل سکونت و مدرن دست یافته اند.

اما به راستی یک شهر کویری را چگونه میتوان برای پایداری سرزمینی برنامه ریزی کرد ؟ آیا بیابان را میتوان برای سکونت و تجارت مهیا کرد ؟

اثر گذاری عوامل یا ایجاد زیر بناهای اقتصادی در محیط جغرافیایی و یک منطقه چه میزان باعث میشود رقابت های جهانی آن منطقه و میزان نفوذ در بازار های جهانی ارتقا یابد.؟

 

مدل شهرهای سازگار با محیط با افزایش اشتیاق بوم گردی و با هدایت شاخص های توسعه پایدار از مهمترین استراتژی های ساخت این شهرها می‌باشد

یعنی آنها با سرمایه گذاری و تعیین هدف بدنبال ایجاد شهرهایی هستند که توسعه نیاز های فعلی را برآورده کند بدون اینکه توانایی نسل آینده در تامین نیاز خود را به خطر بیندازد .تامین انرژی از طریق خنثی سازی کربن و استفاده از انرژی تجدید پذیر برنامه ریزی شهری برای

یک بافت متراکم شهری که توسط یک سیستم حمل و نقل قوی پشتیبانی میگردد .همچنین استفاده مجدد از آب و پسماند ،احداث ساختمانهای سبز سازگار با شرایط محلی و اقلیمی و به حداقل رساندن تاثیرات زیست محیطی ساختمان در چرخه زندگی ،کشاورزی محلی ، تامین مسکن مناسب برای گروههای اقتصادی و فرصت های شغلی برابر ،رشد اقتصادی پایدار ،جذابیت سرمایه گذاری برای کشور های همسایه و بهره گیری از برنامه ریزی تلفیقی شهری و فناوری های علمی جهت ایجاد زندگی پر جنب و جوش با رزرو گزینه های آینده از مهمترین معیارهای تعریف پروژه های شهری بوده که توسط آکادمی ها و موسسات علوم و فنون این کشورها با سایر موسسات علمی جهان برای تحقق بهترین ایده و چشم انداز شهری تدوین و به اجرا در میاد .

در سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ بعنوان مثال شهر مصدر در مجاورت ابو ظبی از جمله شهرهای جدید آینده با قابلیت پایداری کویر و توسعه نرم شهرو تبدیل آن به یک شهر بوم گردی مورد مطالعه با مشارکت انواع پژوهشگران ودر پاسخ به نیاز های فراتر از یک جامعه انسانی قرار گرفت.

تاسیس دانشگاه و موسسه فناوری با عضویت چهل و دونفربعنوان عضو هیات علمی از شخصیت های برجسته علمی جهان و تعریف و اجرای پروژه هایی در این شهر در حال ساخت با رویکرد پایداری اشاره کرد.استفاده از انرژی های تجدید پذیر و اجرای مزارع بزرگ فو تو ولتاییک در تامین انرژی پاک مورد بهر برداری می‌باشد و بخشی از این انرژی تولید شده به منطقه ابوظبی صادر میگردد . این در حال است که شنیده میشود که دستگاههای مولد انرژی که سوخت پاک دارند و به نوعی با انرژی تجدید پذیر فعال اند در کیش خیلی به کار نمی آیند.

البته این استدلال درستی نیست چراکه در کشورهای حوزه خلیج فارس مزارع چند صد هکتاری برای بهره گیری از انرژی خورشیدی در تولید برق ساخته شده است و در کیش نیز این امکان وجود دارد اما ایده هایی نا کار آمد و گفتمانی مجهول وجود دارد که مانع ایجاد توسعه در این زمینه هستند.

 

این در حالی است که در کشورهای حوزه خلیج فارس به واسطه اقلیم گرم و آفتاب همیشه تابان از این انرژی خدادای به نحو مطلوب استفاده می شود و در توسعه پایدار این کشورها نقش موثری دارد.

مسئولان این کشورها به دنبال نسل جدیدی از شهرهای بوم گردی در جهان هستند و با مطالعه و برنامه ریزی نخستین شهر بدون کربن و بدون زباله را طراحی کردند که در نوع خود بی نظیر است .

ساخت این شهرها از دهه های گذشته بر اساس اصل توسعه پایدار و همان طور که اشاره گردید آغاز شده است.

ابتدا یک تعریف کوتاه از توسعه پایدار و بعد هم استراتژی شهرهایی که مبتنی بر توسعه پایدار بطور خلاصه به چند شاخص در ایجاد این شهرهای بیابانی در حاشیه جنوبی خلیج فارس اشاره می شود .

توسعه پایدار یعنی با نگاهی نو و جدید اشتباهات گذشته بشر را در توسعه تکرار نکرد و رشد و پیشرفت متوازن بر پایه حفظ محیط زیست و کاهش آسیب های اجتماعی ایجاد شود .

۱_نخستین استراتژی این شهرها بر پایه بوم گردی و توسعه پایدار این است که چشم اندازی از زنده ماندن ساختمان ها و پویایی شهری در بیابان و کویر و البته برنامه ریزی شهری و نوآوری هوشمند برای رسیدن به توسعه پایدار بر قرار باشد

۲- استراتژی مدیریت شهری به دور از اضطراب های موجود شهرهای قدیمی و همه مزایا برای قرن بیست و یکم

۳_ شهرها به عنوان مرکز علمی برای جهان و آزمایش آینده بشریت احداث شوند.

۴_شهر های جدید این است که در کنار همه دستاوردهای فناورانه جدید ، فرهنگ سازی و برقراری ارتباط و پیوند محکم بین مردم و اجتماعات انسانی به منظور انتقال فن آوری تجدید پذیر صورت گیرد.

۵_ استراتژی ایجاد شهرهای جدید مدیریت منابع و مصرف آب است آن هم از طریق نمک زدایی با انرژی های تجدید پذیر و بازیافت فاضلاب و تفکیک آب خاکستری برای آبیاری فضای سبز .

۵_شهرها می تواند به تامین نیروی تولید انرژی از طریق مزارع خورشیدی و فتو ولتاییک و صادرات توان اضافی تولید برق به شبکه برق سایر کشورها باشند .با توجه به اینکه منابع سوخت فسیلی در این کشور و یا شهرها وجود دارد اما به دنبال بهره گیری از سوخت پاک و انرژی خورشیدی هستند چرا که در برنامه و سند توسعه یافتگی این مناطق استفاده از فناوری های نوین برای بهره گیری از انرژی های تجدید پذیر ذکر شده است و بهره گیری از سوخت فسیلی و تولید کربن باید در این مناطق به صفر برسد .

۷_ استراتژی شهرهای جدید رقابت بین المللی فتوولتاییک و توزیع و استفاده بازده انرژی در بین برنامه ریزان انرژی و واحدهای تحقیق و توسعه در موسسات علم و فناوری وجود دارد.اعضاء هیات علمی این موسسات فناور از دانشگاههای برجسته جهان به تولید علم و رسوب دانش در این شهرها و صادرات علم کمک شایانی می کند.

۸_ استراتژی ساخت شهر در مقوله ریخت شناسی شهری و جهت گیری ساختمانها که توجه ویژه ای به چیدمان کاربری ها و جهت گیری ساختمان ها در راستای آسایش حرارتی صورت گرفته است.

ایجاد سایه اندازی و سایه بانی در خیابانها از اصول معماری پایدار این شهرهاست .طراحی فضای سبز به صورت خطی با گونه های سازگار و نیاز به آب کم و تبدیل هوای خشک و گرم به هوای تازه و انتقال آن به داخل شهر و محلات مسکونی است .

به عنوان مثال نمونه ای از این مدل شهر سازی که مبتنی بر آسایش حرارتی و سایه اندازی شهری است را در بخش هایی از شهرک صدف کیش به خوبی می توان دید به ویژه در فازهای یک تا چهار کاملا مشهود است .

اگر مطابق با الگوی شهرک صدف در کیش شهرسازی می شد ما الگوی کشورهای دیگر بودیم وباید مسئولان شهری از این مدل برای مناطق دیگر کیش هم بهره می بردند.

۹_شهرهای جدید ، استفاده از مصالح متناسب با اقلیم منطقه است که باید پیش بینی استاندارد و رعایت اصول کیفیت ،کمیت ، اجرا و ماندگاری عمر آن به منظور کاهش نخاله ساختمانی مد نظر قرار گیرد.

پایداری ساختمان و طول عمر بالا مهمترین اصل در کاهش صدمات محیط زیست است که در توسعه پایدار به آن اشاره کردیم.

۱۰_ استرتژی شهرهای جدید مبتنی بر توسعه پایدار به کار گیری آخرین فناوری در راستای تحقق سند بازیافت صد درصدی با استفاده از فناوری vacuum waste است . تولید کمپوست از پسماندهای آلی برای غنی سازی خاک و مزارع در حاشیه شهرها و ایجاد مزارع شهری برای محصولات تازه و برنامه ریزی لازم برای مقدار ناچیزی و باقی مانده زباله از طریق فرآوری انرژی و تولید بسته های انرژی از مهمترین اصول حفظ محیط زیست و منابع است که برای دستیابی به توسعه شهری پایدار موثر است.

۱۱_ استراتژی شهرهای جدید توجه به حمل و نقل ریلی سبک در پیمون مسافت بین شهرها و حمل و نقل درون شهری استفاده از ناوگان برقی که مبتنی بر باتری های لیتیوم و کادمیوم قابل شارژ و قابل بازیافت است . اصل مهم این استراتژی هم توجه به محیط زیست و استفاده از سوخت پاک است.

۱۲_ استراتژی شهرهای جدید آسایش و راحتی ساکنان و امنیت در ساخت مسیرهای پیاده روی ، استفاده از دوچرخه در اولویت های برنامه ریزی شهرهای جدید و آینده و با ایجاد کاربری های مختلط و توزیع درست سرانه ها و توجه ویژه ای به توسعه مسیرهای پیاده و دوچرخه به جای ساخت خیابانها و اتوبانها شده است.

در پایان ضمن تشکر از آقای مهندس پورزادی کارشناس ارشد مسایل عمرانی و زیربنایی ایشان با امید به مسئولیت مدیران لایق در کیش گفت: با مدیریت درست می توان کیش را الگوی کشورهای دیگر کرد .

مطالب مرتبط

نظر شما

  • لطفاً از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
  • از ارسال دیدگاه های تکراری ، توهین به دیگران و ارسال متن های طولانی و اسپم خودداری نمایید.
  • از کلمات و اصطلاحاتی که محتوای نامناسب و توهین آمیز دارند در دیدگاه خود استفاده نکنید.
  • اين سايت تابع قوانين و مقررات جمهوري اسلامي ايران است.
سازمان منطقه آزاد کیش
برچسب‌ها
آموزش و پرورش کیش (69) احمد حسن زاده امام جمعه کیش (45) اداره آموزش و پرورش کیش (41) اداره محیط زیست کیش (94) بیمارستان کیش (132) جزیره کیش (53) جعفر آهنگران (30) حجت الله عبدالملکی (44) دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان (29) دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد (35) دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد تجاری صنعتی (49) دبیر خانه شورای عالی مناطق آزاد تجاری صنعتی کشور (32) دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری صنعتی کشور (72) دکتر رضانیا (54) دکتر رضانیا رئیس بهداشت (75) رئیس پلیس راهور کیش (30) رحیم سرهنگی (59) سازمان منطقه آزاد کیش (183) ستاد پیشگیری از کرونا (83) سرهنگ توانگر (36) سرهنگ علی اصغر جمالی (59) سعید محمد (42) سعید پورزادی (39) شرکت آب عمران خدمات شهری کیش (39) شرکت آب عمران و خدمات شهری کیش (75) شرکت آب و برق کیش (30) شرکت توسعه بنادر و فرودگاه کیش (92) شرکت عمران ، آب و خدمات شهری کیش (36) شورای سلامت کیش (125) عزت الله محمدی (48) غلامحسین مظفری (49) فرماندهی انتظامی ناحیه کیش (33) فرماندهی انتظامی کیش (122) محمد رضا نوایی لواسانی (33) مدیر عامل سازمان منطقه آزاد کیش (106) مرکز بهداشت و توسعه سلامت کیش (98) مرکز ورزش و تفریحات سالم کیش (40) معاونت اقتصادی سازمان منطقه آزاد کیش (44) معاونت عمرانی سازمان منطقه آزاد کیش (96) معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان منطقه آزاد کیش (57) معاونت گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش (80) مهدی کشاورز (48) هواپیمایی کیش ایر (88) پلیس راهور کیش (53) پلیس فتا (31)
رفتن به ابتدای صفحه