حتی یک گردشگر جام‌جهانی؟! چطور توانستید!

حتی یک گردشگر جام‌جهانی؟! چطور توانستید!

برخلاف چندین ماه تبلیغات و فضاسازی برای ورود گردشگران جام جهانی به جزایر کیش و قشم با پایان یافتن جام‌جهانی ۲۰۲۲ مشخص شد هیچ کدام از برنامه‌های وعده داده شده به سرانجام نرسیده و هیچ توریستی حتی یک‌نفر به واسطه این مسابقات به ایران نیامده است. حرمت‌الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران در گفتگو با «جوان» به چرایی شکست در جذب گردشگر خارجی پرداخته است.    جام جهانی تمام شد و عملاً گردشگر خارجی به ایران نیامد. به نظر می‌رسد تمام توهمی که در ماه‌های گذشته ایجاد شده بود از بین رفته و سوءمدیریت‌ها باعث شد یک فرصت خوب از دست برود، چرا این اتفاق رخ داد؟ مصاحبه‌های چند ماه گذشته من را درباره نوع مدیریت جذب گردشگر جام جهانی مرور کنید. امروز اصلاً خوشحال نیستم که پیش‌بینی‌های آن روز‌ها محقق شده است. در همان زمان گفتم این آقایان قرار نیست کاری انجام دهند و کاری هم انجام نخواهند داد. در این مدت فقط دروغ به خورد مردم دادند. ما تجربه برگزاری اکسپوی دوبی را که مهم‌ترین رویداد جهانی پس از جام جهانی در منطقه بود، دیدیم که چطور فرصت‌سوزی انجام شد و هیچ بهره‌برداری صورت نگرفت. از ابتدای مطرح شدن میزبانی گردشگران خارجی هم مسیر را اشتباه رفتند و مشخص نشد چرا باید وزارت نیرو متولی کار باشد به جای آنکه وزارت میراث فرهنگی این کار را انجام دهد و اصلاً چرا به بخش خصوصی هیچ نقشی ندادند. یک بودجه‌ای آمده بود، می‌خواستند خرج کنند و خرج هم کردند بدون اینکه یک نفر از جام جهانی بیاید، نه اینکه از ایران کسی را مدیریت کنند برای رفتن به جام جهانی.   یعنی می‌شد حداقل رفتن طرفداران جام جهانی از ایران را مدیریت کرد؟ سهمیه سالانه حج برای ما ۸۰ هزار نفر است. برای این ۸۰ هزار نفر ۱۰ جلسه توجیهی می‌گذارند و آموزش می‌دهند، ولی برای جام‌جهانی حتی نتوانستیم برای ۸ هزار نفر کاری کنیم. اگر مدیریت می‌کردند وضعیت اینطور نمی‌شد که عده‌ای بروند و علیه جمهوری اسلامی و تیم ملی شعار بدهند و برخلاف منافع ملی رفتار کنند، به‌طوری‌که بازیکنان در زمین باختند و مدیران در خارج از زمین. حتی می‌توانستند کاری کنند که تماشاگران ایرانی پس از تماشای بازی‌ها با کشتی و قایق به جزیره کیش بیایند و هزینه‌های سفر را کاهش دهند، اما این اتفاق هم نیفتاد. کلی هزینه کردند، ولی هیچ نتیجه‌ای نگرفتند.    کشور‌های همسایه چقدر از مسابقات قطر بهره بردند؟ عربستان سعودی با یک حربه توانست خیلی از ایرانی‌ها را به سمت خود بکشد. ببینید در دوره جام جهانی صدور ویزا لغو شده بود. هرکس که بلیت مسابقات را داشت، می‌توانست «هایا‌کارت» (Hayya Card) دریافت کند. عربستان برای جذب گردشگران جام جهانی اعلام کرد هر کس هایا کارت داشته باشد می‌تواند یک عمره هم به‌جا بیاورد. من ایرانیان زیادی را می‌شناسم که حتی طرفدار فوتبال نبودند، ولی برای رفتن به عمره بلیت مسابقات را گرفتند و به عربستان رفتند. کشور عمان هم که فاصله بیشتری از ما نسبت به قطر دارد، میزبانی گردشگران جام جهانی را برعهده گرفته بود، حتی در ایران بلیت هواپیما را ۳۰ میلیون می‌فروختند که رقم بالایی بود و در روز‌های آخر وقتی دیدند کسی این رقم را نمی‌پردازد، قیمت را ۱۰ میلیون اعلام کردند و نهایتاً هواپیما‌ها با صندلی‌های خالی پرواز کردند. این کار جفای مدیران به منافع ملی بود.    ما یک تجربه اغتشاش و ناآرامی داشتیم که رسانه‌های ضدایرانی آن را با بزرگنمایی چندین برابر مخابره می‌کنند به‌طوری‌که انگار حکومت ایران در حال سقوط است. این رفتار‌های ضدایرانی چقدر در کاهش تمایل ورود گردشگر به ایران در ایام جام جهانی تأثیر داشت؟ من این مورد را نیز از قصور مدیران دولتی می‌دانم. چشم آن‌ها همیشه به دنبال آمدن توریست از اروپا و امریکاست. در حالی که اروپایی‌ها همیشه با تبختر به ما نگاه می‌کنند و هر بار ما را آزار می‌دهند. الان هم این اوضاع را بهانه کرده‌اند و از اتباع خود خواسته‌اند به ایران سفر نکنند. رسانه‌های غربی طوری وانمود می‌کنند که ایران الان کن فیکون شده است. در حالی که کل ورودی گردشگر ما از اروپا حدود ۳۵ هزار نفر است و در مقابل ۸ میلیون ورود گردشگر، این اصلاً رقمی نیست. عمده گردشگران ما از کشور‌های عراق، آذربایجان، ترکیه و افغانستان وارد کشور می‌شوند. چقدر ما روی معرفی ایران به این کشور‌ها کار کرده‌ایم؟ همیشه به اشتباه به دنبال آوردن اروپایی‌ها بودیم. من چند روز پیش به افغانستان رفته بودم، دوست افغانستانی‌ام اخبار ایران را شنیده بود. به من گفت «در ایران چه خبر است؟ چرا می‌خواهند ایران را مثل افغانستان کنند؟ مگر سرنوشت ما را نمی‌بینند؟» آیا یک اروپایی نگران وضعیت ماست؟ نه! این همسایگان ما هستند که نگرانی دارند.    در تبلیغات جذب گردشگر از جام جهانی صحبت از آوردن توریست برای دیدن شهر‌هایی مثل شیراز بود، آیا هدف‌گذاری برای جذب گردشگر جام جهانی که قاعدتاً گردشگر فرهنگی نیست، برای تماشای شهر‌های تاریخی مثل شیراز و اصفهان درست بود؟ تمامی استان‌های ما ظرفیت‌های قابل توجهی برای جذب گردشگر خارجی دارند، اما استانداران بر لزوم معرفی جاذبه‌های استان خود دقت و همت ندارند. ترکیه در همسایگی ما در حال تبدیل شدن به قطب اصلی گردشگری در جهان است. در حالی که ما در همه زمینه‌های گردشگری از ترکیه برتر هستیم. از نظر فرهنگی و داشتن طبیعت چهار فصل، آثار تاریخی، موزه‌ها و مردم فرهنگ‌دوست و مهمانپذیر، ما کاملاً برتر هستیم، اما من ندیدم سفرای ایران در خارج از کشور به دنبال معرفی جاذبه‌های ایران باشند. سفیر جدید مالزی چند روز است وارد ایران شده، در همین بدو ورود با ما جلسه گذاشته که چه تعداد توریست از ایران می‌توانیم به مالزی ببریم. اگر جاذبه‌های گردشگری را به خوبی معرفی کنیم، نه تنها شهر‌هایی مانند شیراز، بلکه باقی شهر‌ها هم می‌توانند میزبانان خوبی برای گردشگران داخلی و خارجی باشند. ما حتی نتوانسته‌ایم به هموطنان خود بگوییم که به جای سفر به خارج از کشور بیاید و از شهر‌های خودمان بازدید کند.    الان سفر داخلی گران‌تر از سفر خارجی تمام می‌شود. بله، سفر کیش از سفر به ترکیه گران‌تر است. بار‌ها عنوان کرده‌ایم که چرا باید بسته سفر داخلی ما اینقدر گران باشد. پرواز‌های داخلی گران است و هر بار اعتراض می‌کنیم، اما می‌گویند شرکت‌های هواپیمایی ضرر می‌کنند!