یاداشت مدیر مسئول

منطقه آزاد کیش: از بهره‌برداری ناکارآمد تا کمبود رویکردهای استراتژیک در حوزه ورزش‌های دریایی

بررسی دقیق پنج سال گذشته نشان می‌دهد که در مقابل پتانسیل‌های استثنایی کیش در حوزه ورزش‌های دریایی، سیاست‌گذاران و مدیران این حوزه به‌طور جدی از تدوین و اجرای برنامه‌های راهبردی کوتاهی کرده‌اند. در حالی که کشورهای رقیب منطقه‌ای همچون قطر، امارات و ترکیه با سرمایه‌گذاری‌های کلان، تدوین نقشه‌های راه چندساله و ایجاد اکوسیستم‌های ورزشی یکپارچه، توانسته‌اند در عرصه ورزش‌های دریایی به موفقیت‌های چشمگیری دست یابند، کیش همچنان در گذر زمان با فعالیت‌های بی توجهی مطلق به این حوزه مواجه است.

تحلیل وضعیت نشان می‌دهد که نخستین و مهم‌ترین ضعف در بخش ورزش‌های دریایی کیش، فقدان یک نقشه راه استراتژیک بلندمدت است. در حالی که رقبای منطقه‌ای با تدوین برنامه‌های جامع و هماهنگ میان دستگاه‌های دولتی، نهادهای ورزشی و بخش خصوصی به بهبود زیرساخت‌ها و جذب رویدادهای بین‌المللی پرداخته‌اند، کیش همچنان در چارچوب سیاست‌های تکراری و اقتباس شده از فلات مرکزی ایران باقی مانده است. عدم وجود استراتژی منسجم، به وضوح سبب شده تا سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته محدود به پروژه‌های ورزشهای خشکی شده و از ایجاد یک اکوسیستم ورزشی دریایی پایدار جلوگیری کند.

داده‌های موجود نشان می‌دهد که امارات متحده عربی در چند سال اخیر بیش از ۵ میلیارد دلار در زیرساخت‌های ورزشی دریایی سرمایه‌گذاری کرده و با برگزاری بیش از ۲۰ رویداد بین‌المللی در این حوزه، جایگاه خود را در این عرصه تثبیت کرده است. قطر نیز با بهره‌گیری از برنامه‌های چندساله و استراتژی‌های جامع، علاوه بر بهبود زیرساخت‌ها، توانسته است بازار ورزش‌های دریایی را به عنوان یک محور اقتصادی جدید تقویت کند. ترکیه به کمک تجارب بلندمدت و بهره‌برداری از مزایای جغرافیایی، با برگزاری حداقل ۲۰ رویداد سالانه و جذب گردشگران ورزشی، به عنوان الگوی موفق منطقه‌ای مطرح شده است. در مقابل، کیش با فراموش نمودن مهمترین مزیت خود و ناتوانی در جذب همکاری‌های استراتژیک، همزمان با از دست دادن فرصت‌های رقابتی، توانسته است تنها به فعالیت‌های سطحی اکتفا کند.

عدم استفاده بهینه از ظرفیت‌های ورزشی دریایی، علاوه بر کاهش رقابت‌پذیری کیش در بازار گردشگری ورزشی، پیامدهای اقتصادی منفی نیز به همراه داشته است. در صورت اتخاذ رویکردهای مدرن مشابه کشورهایی چون امارات و قطر، می‌توانست انتظار داشت که برگزاری رویدادهای بین‌المللی و ایجاد مراکز تخصصی آموزشی، موجبات رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال پایدار در این حوزه را فراهم آورد. از سوی دیگر، ناتوانی در تدوین و اجرای سیاست‌های کلان، منجر به از دست رفتن فرصت‌های سرمایه‌گذاری و عدم جذب گردشگران ورزشی از سراسر جهان شده است.

عدم هماهنگی میان سازمان منطقه آزاد کیش، فدراسیون‌های ورزشی مرتبط و بخش خصوصی یکی دیگر از نقاط ضعف اساسی در مدیریت ورزش‌های دریایی کیش به شمار می‌رود. تحلیل‌های تخصصی نشان می‌دهد که موفقیت در حوزه‌های ورزشی امری وابسته به ایجاد یک اکوسیستم هماهنگ و مشارکتی است؛ حال آنکه در کیش، اختلاف دیدگاه‌ها و نبود هم‌افزایی میان نهادهای ذی‌ربط، مانعی جدی برای تدوین استراتژی‌های منسجم به‌شمار می‌آید. از این رو، ضروری است که با استفاده از تجارب موفق رقبای منطقه‌ای، یک چارچوب استراتژیک جامع تدوین و اجرایی شود تا علاوه بر جذب رویدادهای بین‌المللی، زمینه رشد و شکوفایی ورزش‌های دریایی در کیش به‌طور جدی مهیا گردد.

به طور خلاصه، وضعیت کنونی ورزش‌های دریایی در کیش نه تنها منعکس‌کننده ضعف‌های مدیریتی و ناتوانی در تدوین سیاست‌های راهبردی است، بلکه نشان‌دهنده عدم استفاده بهینه از ظرفیت‌های فوق‌العاده طبیعی این جزیره نیز می‌باشد. تحول اساسی در این حوزه مستلزم یک بازنگری جامع در سیاست‌های ورزشی، ایجاد هماهنگی میان نهادهای مرتبط و استفاده از تجربیات موفق کشورهای پیشرو مانند امارات، قطر و ترکیه است. تنها با این رویکرد می‌توان کیش را از یک بازار سطحی و نمادین به یک قطب رقابتی و پایدار در حوزه ورزش‌های دریایی تبدیل کرد.