نگاهی به مشکلات صید و صیادی در استان هرمزگان و کیش

نگاهی به مشکلات صید و صیادی در استان هرمزگان و کیش

استان هرمزگان با ۲۲ بندر صیادی و صید سالانه افزون بر ۲۷۰ هزار تن انواع آبزی، ۳۰ درصد بنادر صیادی و ۳۶ درصد صید انواع آبزیان کشور را به خود اختصاص داده است که این آمارها نشان از جایگاه و اهمیت فعالیت‌های شیلاتی این استان در کشور دارد.

تنوع گونه‌ای، روش‌های صید ، روش‌های پرورش در قفس انواع آبزیان از سطح زیان، ‌ریز، درشت، میان زی‌، کفزی، میگو و فانوس ماهیان، استان هرمزگان را مجموعه‌ای کامل و کم‌نظیر از فعالیت‌های صید و صیادی معرفی کرده است.

به گفته کارشناسان حوزه کشاورزی و شیلات می‌توان از این ظرفیت‌ها برای ارزآوری هرچه بیشتر و جایگزینی با نفت استفاده کرد. اما بخش بزرگی از این ظرفیت، ناعادلانه و غیرقانونی به دست صیادان غیرمجاز اتفاق افتاده است و در نتیجه، مزایای شیلاتی نصیب کشور و بهره برداران قانونی دریا نمی شود و باید گفت که درحال حاضر عرضه برخی ماهیان ارزشمند و پر مشتری یا بسیارگران و یا دربازار ماهی فروشان عرضه نمی شود.

صیادان غیرمجاز همزمان سه تخلف عمده را در دریا انجام می‌دهند یک اینکه مجوز برای صید و صیادی ندارند و دوم اینکه درتمام فصول سال هر نوع آبزی اعم ماهی و میگو را صید می‌کنند و سوم اینکه ضمن دنبال کردن صید ماهیان تجاری وخاص بویژه حلوا سفید وهامور، تمام صید خود را به صورت قاچاق به کشورهای حوزه خلیج‌فارس انتقال می‌دهند.
در شرایط فعلی کشور که قیمت و میزان مواد پروتئینی در سبد غذای مردم به شدت کاهش یافته ماهی با سوخت یارانه ای و حمایت دولت از منابع انفال صید می شود و باید بر سفره مردم باشد. از کشور خارج و ارز آن نیز به کشور بر نمی گردد.

بارها صیادان هرمزگان این گلایه را داشته اند که این شناورها علاوه براینکه صیدغیرمجاز انجام می‌دهند همواره بخشی از تور خود را در دریا رها کرده که با رها شدن این تورهای بی‌صاحب و سرگردان باعث ایجاد مشکلات فراوان از جمله گیر کردن این تورها در پره‌های موتور شناورهای دیگر می‌شوند.
تخمین حدود ۱۰ هزار شناور قایق صیادی غیرمجاز در هرمزگان
مدیرکل شیلات هرمزگان آبان ماه سال گذشته در نشستی با مدیران شهرستان جاسک از شناسایی و تخمین حدود ۱۰ هزار شناور قایق صیادی غیرمجاز در سطح استان خبرداد و گفت: این تعداد شناور غیرمجاز در برابر ۴ هزار و ۵۰۰ شناور مجاز، نشانگر وضیعت بحرانی ذخایر آبزیان است.
تخمین افزون بر ۱۰۰هزار تن صید سالانه توسط شناورهای غیرمجاز در این استان هرمزگان، صورت می گیرد این میزان از صید غیرمجاز درحالی است که شناورهای غیرمجاز قابل نظارت نیستند و کنترل آن‌ها نیز سخت است. این میزان صید و قایق غیرمجاز نشان از هجوم صید غیرمجاز بر آبزیان دارد و بدون شک در صورت تداوم روند صید غیر مجاز، این شناورها آسیب‌های جبران ناپذیری برای دریا خواهند داشت.
بیکاری، خشکسالی، کمبود فرصت‌های شغلی در سواحل، سوددهی صید غیرمجاز، ارزان بودن ادوات صید غیرمجاز در فروشگاه‌ها، فراوانی کارگاه‌های غیرمجاز ساخت شناور از مهم‌ترین دلایل افزایش صید غیرمجاز است که بدون شک دریا جوابگوی این حجم صید غیرمجاز نیست.
از طرفی صیدغیرمجاز یکی از دغدغه‌های جدی کارشناسان و صاحب‌نظران استان هرمزگان نیز بوده و از سال‌های گذشته تاکنون آسیب‌های زیادی به ذخایر، صیدگاه‌ها و زیستگاه‌های آبزیان خلیج‌فارس وارد کرده است.

مشکل صید غیرمجاز در سطح آب‌های هرمزگان یک داستان قدیمی و تکراری است که حتی مسوولان هم به این موضوع اذعان دارند و معتقدند باید وضعیت شناورهای غیرمجاز به ویژه قایق‌های صیادی ساماندهی شود تا جلو صید بی‌رویه و بی‌ضابطه گرفته شود.

قایق‌های بدون مجوز باید ساماندهی شوند شیلات و دیگر نهادهای مسوول باید وارد عمل شده و تمامی این قایق‌ها ساماندهی شده و با صدور مجوز برای آنها مشخص شود که در چه فصلی صید انجام دهند. خسارت به جامعه صیادی مجاز، فشار بیش از حد به ذخایر آبزیان، ورود شناورهای لنج ترال از استان‌های مجاور، استفاده از اتباع بیگانه بر شناورهای غیرمجاز ونبود سامانه ردیابی بر روی شناورهای صید سنتی در راستای کنترل و نظارت بیشتر به دلیل گرانی سامانه، قاچاق آبزیان، ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی بخشی از مشکلات صید غیرمجاز و آسیب به ذخایر است.

از سویی صید هرنوع ماهی در طول سال مشکل دیگری است که در آب‌های جنوب رقم می‌خورد درحالی که دراین مناطق هرآبزی فصل صید دارد و قبل از موعد یا بعد از موعد موجب ازبین رفتن نسل آبزیان به ویژه ماهی‌های پرمصرف خوراکی می‌شود. شایان ذکر است صیادان و ماهیگیران را اولین کسانی دانست که از تبعات صید غیرمجاز متضرر می‌شوند. اصلی‌ترین دلیل صادر نکردن پروانه صید جدید در استان نیز تنها به دلیل حفظ ذخایر و ایجاد توازن میان صید و ذخایر آبی موجود صورت گرفته است.
برای حل مشکلات بای جامعه صیادی و شیلات به صورت مشارکتی اقدام کنند. لذا لازم است فرهنگ‌سازی و آموزش مستقیم صیادان که مهمترین عامل برای جلوگیری از صید غیرمجاز است صورت گیرد. خود صیادان باید از نتایج صید غیرمجاز و خسارات وارد شده به ذخایر و منابع ملی مطلع شوند تا بتوان مانع از صید غیرمجاز به خاطر عدم آگاهی آنان شد. احداث زیستگاه‌های مصنوعی، رهاسازی ماهی و بچه‌میگوهای پرورشی و مقابله‌ با صیادان غیرمجاز توسط یگان‌های حفاظتی شیلات از مهمترین اقداماتی که شیلات در زمینه حفظ ذخایر باید انجام دهد.