کتاب تاریخ ۴۰ ساله زنده و مستند جزیره کیش منتشر میشود / روایتی مستند از مهدی ذکایی  

 روایتی مستند از حاج مهدی ذکایی

کتاب تاریخ ۴۰ ساله زنده و مستند جزیره کیش منتشر میشود / روایتی مستند از مهدی ذکایی

مروری بر تاریخ ۴۰ ساله پر بار مسیر آغازین توسعه کیش پس از پیروزی انقلاب، بزودی صفحات کتاب سرگذشت ۴۰ ساله کیش زیبا این دردانه و مروارید خلیج فارس را به آرامی ورق خواهیم زد.

کتاب خاطرات ۴۰ ساله کیش به روایت مهدی ذکایی قبل از به وجود آمدن سازمان منطقه آزاد کیش ، قبل از تاسیس شرکت توسعه و عمران و سرمایه گذاری کیش باز هم عقب‌تر برویم پیش از تاسیس شرکت عمران و صید کیش از اوایل دهه ۶۰  ورق خواهیم زد.

دولتخانه کیش امید آن دارد با چاپ و انتشار این کتاب، اثری ماندگار به روایت اولین کیشوند و مسئول دولتی جزیره کیش پس از انقلاب برای تاریخ و فرهنگ و مردمان این دیار هدیه ای گران مایه تقدیم نماید راهی سخت با روایتی شیرین در راه است.

روایتی شنیدنی و مستند از کلام مهـدی ذکایـی  اولیـن کیشـوند جزیره مـا را پــای صحبتهــای شیرین و تاثیر گذار ایشــان نشاند.
مهــدی ذکایــی متولــد  ۲۴ آبــان ســال ۱۳۲۰ شــهرضا
است وی پــس از اتمــام تحصیــلات دوره لیســانس در
تهــران ازدواج کــرد.

در ســال ۱۳۶۰ بــود کــه بـرای تهیـه گـزارش از وضعیـت جزیـره کیـش بـه اسـتخدام نخســت وزیری درآمــد و راهــی جزیــره کیــش شــد.
مهــدی ذکایــی کــه در ابتــدا بــه علــت تهیــه گــزارش بــه
جزیــره کیــش اعــزام شــده بــود، وضعیــت کلــی جزیــره
کیــش را در بــدو ورود اینگونــه توضیــح داد : جمعیــت
کلــی جزیــره کیــش در آن مقطع بــه دو هــزار نفــر هــم نمیرســید و آن هــم بومیهــای جزیــره بودنــد و تعــدادی عربهــای اصیــل ایرانــی و عــده ای کــه بـرای مأموریـت در جزیـره منتظـر مانـده بودنـد. جزیـره بـه طـور کلـی از بیـن رفتـه بـود، بـه جـز قسـمتی کـه توسـط افـراد نیروی هوایـی نگهـداری می شـد.

بـه همیـن خاطـر بــا کمــک هیئــت شــصت نفــرهای کــه بــه جزیــره اعــزام شــده بودیم مجبــور شــدیم تقریبــا از صفـر شـروع بـه کار نماییـم. وی اهمیـت تهیـه گـزارش از وضعیـت کیـش را در آن زمـان ایـن گونـه توضیـح داد:

سـال ۱۳۶۰ کــه مقــارن بــود بــا جنــگ تحمیلــی، جزیــره کیــش
ً خالــی از جمعیــت بــود بنابرایــن مــورد مناســبی تقریبــا
بــرای حملــه و تصاحــب دشــمن محســوب میشــد، بــه
همیـن منظـور، نظـر دولـت بـر ایـن بـود کـه میـزان تـردد
در جزیـره افزایـش یابـد و جزیـره بـه جایـی تبدیـل گـردد
کــه محــل رفــت و آمــد افــراد باشــد، در نتیجــه کیــش بــه
عنـوان منطقـه آزاد محسـوب و بـه محلـی بـرای تجـارت
و گردشــگری محسوب و تبدیــل گشــت.
ذکایـی دربـاره اولیـن پروازهـای کیـش پـس از انقـلاب گفت:
در فرودیـن سـال ۱۳۶۳ بـود کـه اولیـن پروازهـای آسـمان
و ایـران ایـر کل ایـام عیـد نـوروز از تهـران بـه مقصـد کیـش
و بـه عکـس صورت گرفت .

اولیـن تـور گردشـگری کیش نیـز در سـال ۱۳۶۴ در مسیر تهران کیش برقرار شد

روزی که سند کل جزیره کیش بنام مهدی ذکایی ثبت میشود.

سرگذشت مستند و ماندگار ۴۰ ساله کیش به روایت مهدی ذکایی کسی که سند ملکی جزیره کیش پس از ۲ ماه نقشه برداری هوایی توسط هواپیمای ویژه نقشه برداری از دور تا دور جزیره و اراضی مختلف کیش سند جزیره در اداره ثبت اسناد بندرلنگه بنام مهدی ذکایی ثبت میشود و ایشان جزیره کیش را به نیابت از نخست وزیری دولت وقت تحویل می‌گیرد.

پیش مقدمه ؛

سال ۵۷ در کشور انقلاب اسلامی پیروز شد و به دستور حضرت امام خمینی رحمه الله علیه دولت موقت تشکیل شد ، مهندس بازرگان نخست وزیر وقت مسئول تشکیل کابینه شد .
جزیره کیش آن زمان بدون متولی بود و پایگاه هوایی هم در فضایی بسته و مبهم فرورفته بود .
از ۴۸۰۰ بومی ایرانیان عرب زبان ۱۷۰۰ نفر مانده و بقیه رفته بودند ، این وقایع مربوط به سال ۵۸ کیش است .
کاخ شاه ، کاخ ولیعهد ، کاخ هویدا و هتل ۵ ستاره شایان به طور کلی غارت شده بود ، از مبلمان ، لوستر ، پتو تا موکت و ظروف و حتی پریزهای برق همه را برده بودند .
در تهران با مصوبه هیئت دولت به سه وزیر آقایان معادیخواه وزیر ارشاد در امور فرهنگی ، بهزاد نبوی وزیر و مشاور در امور اجرایی و آقای بانکی رئیس برنامه و بودجه مأموریت داده شد تا از اوضاع جزیره کیش گزارشی‌ تهیه و ارائه کنند .
هر کدام از وزرای نامبرده از طرف خودشان نماینده معرفی کردند ، آقای درویش نماینده معادیخواه ، آقای سمیع پور نماینده نبوی و آقای رسولی نماینده بانکی بودند ، این آقایان در جلسه‌ای که در هتل اوین تهران برگزار شد ، تصمیم گرفتند اینجانب مهدی ذکایی ۴۰ ساله کارمند نخست وزیری را منصوب و مامور تهیه گزارش مشروح از اوضاع و احوال سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی کیش کنند ، این خبر به گوش بومیان رسید ، من برای اولین بار در زمستان سال ۶۰ با این مأموریت در حالی که موهای سر و محاسنم هنوز سیاه بود با لباس سراپا سفید وارد کیش شدم ، فرودگاه کیش در ترمینال هوایی خارجی امروز و مخروبه بود ، هواپیما در پایگاه هوایی فرود آمد ، کل کارکنان سازمان و نگهبان و خدمه سرجمع حدود ۴۵ نفر بودند و بقیه مامورین غیردولتی و بومی در حدود ۳۰ نفر از هواپیما به اتفاق آقای رسولی وارد پایگاه هوایی شدند ، حضور ۱۰۰ نفر پیر و جوان سیاه چرده با دشداشه و دستار بندری جلوی درب خروجی ِ فنس پایگاه دور هم جمع شدند و در حالی که کل می‌کشیدند باهم دسته جمعی با لهجه عربی می‌خواندند یا امیر یا سیدی ، امیر جزیره آمد خوش آمد خوش آمد و در حالی که هاج و واج بودم از ریش سفیدان حاضر پرسیدم این یعنی چه ؟

آنان گفت این افراد فکر می‌کنند اینجا هم مثل بحرین ، شارجه ، عمان ، ابوظبی و دبی تبدیل به امیر نشین شده و شما اولین امیر بعد از انقلاب هستید دارند خوش آمدگویی می‌کند و خوشحالند که امیرشان ایرانی است .
جالب است بگویم الان هم تعدادی از قدیمی‌های جزیره به زبان طنز و از قول همان بومیان ساده ولی دریادل به بنده می‌گویند امیر جزیره .

زمانی که به اتفاق آقای دکتر رسولی و چند همراه وارد جزیره شدیم ما را از ترمینال نیروی هوایی به هتل سه طبقه گلدیس فعلی راهنمایی کردند ، این ساختمان که در حال حاضر تغییراتی در آن صورت گرفته در دو فاز و هر فاز ۴۰ اتاق دو و سه تخته به بهره برداری رسید .
رستوران بزرگ و آشپزخانه هم برای آن ساخته شد .
این هتل جهت سکونت پرسنل خارجی هتل و کازینو ساخته شده بود و بعد از رفتن آنها فقط حدود ۷ اتاق آن دارای تجهیزات بود که در آن آقایان کارمند و آشپز و احیاناً اگر مهمانی از تهران می‌آمد در آنجا سکونت داده می‌شود و بقیه اتاق ها چون خارج از فنس هم بود تخلیه و نصف وسایل آنها برده شده بود ، از تجهیزات آشپزخانه هم فقط اجاق های بزرگ گازی و برقی و تعدادی صندلی نیز به جا مانده بود .

الان از آن‌ روز  بیش از ۴۰ سال می‌گذرد و در طول این مدت داستان ها و خاطرات و ناگفته‌های زیادی دارم که همه خواندنی و شنیدنی است .

بخشی کوتاه از سرگذشت جزیره کیش بین سالهای ۱۳۵۰ الی ۱۳۵۷

قبل از انقلاب مخصوصا سالهای ۵۲ به بعد کار ساخت و ساز هتل‌ها ، کازینوها ، اسکله سازی ، کاخ ها و ویلاها و بازار فرانسوی‌ها و فرودگاه با سرعت بیشتری شروع و در یک زمان از حدود ۴ هزار نفر از کارگران ساختمانی گرفته تا مهندسین ساختمانی و تاسیساتی در جزیره سکونت داشتند که کارگران همگی در کمپ های کارگری و چادرهای صحرایی سکونت داده شده بودند و اغلب مهندسین و تکنسین ها در برخی از ساختمان های آماده شده و یا کانتینرهای مجهزی که تعبیه کرده بودند اسکان داده شدند .
اوایل سال ۵۷ حدود ۲۰ درصد از پروژه های پیش بینی شده به اتمام رسیده بود و درست در همان زمان کازینو و هتل شایان افتتاح و شروع به کار کرد .
لازم به توضیح است که کلیه خدمات و کارمندان کازینو ، هتل شایان و خدمه و آشپز های مورد نیاز هتل و ویلاها را پرسنل خارجی تشکیل داده بودند و اغلب گردانندگان کازینو هتل و همچنین پلیس راهنمایی مستقر در خیابان‌ها را زنان و مردان ایتالیایی ، فرانسوی و انگلیسی تشکیل می‌دادند .
در مدت چند ماه کازینو ، هتل و ویلا ها فعال بودند چند فروند هواپیما به صورت تاکسی همه روزه چند نوبت به منظور تهیه مایحتاج مورد نیاز به دبی و یا شیراز در تردد بودند .
یادآوری می‌شود که سیستم امنیتی و اطلاعاتی آقای منصف و یاران آقای اعلم به قدری قوی و فعال بود که نامبردگان ۲۰ روز قبل از فرار شاه از کشور عزیزمان با دو فروند هواپیمای که در اختیار داشتند از طریق دبی به خارج از کشور فرار کرده بودند.

آخرین پرواز را آقای منصف با اشیاء و اموالی که خدا میداند چه بود به پرواز درآورد و به دبی فرار و بعد از طریق دبی به کشورهای اروپایی و طبق نقل قول الان هم در آمریکا اقامت دارد.
هنوز هم بعد از گذشت ۴۳ سال از انقلاب شکوهمند اسلامی دولت جمهوری اسلامی علاوه بر ادعاها و طلب ثروت ها این دو فروند هواپیما هم که منصف و اعلم از کشور خارج کردند را جزو دعاوی دادگاه لاهه مطالبه کرده است ، البته تا روز ۲۲ بهمن ، شکوفایی انقلاب اسلامی ، کمتر کسی در جزیره می دانست که منصف و دار و دسته اش حدود ۲۰ روز قبل از فرار شاه ، گریختند ، همان موقع برخی از کارمندان رده بالا هم جزیره را ترک کردند و تعدادی کارمند و کارگر ماندند بدون حقوق و گفته می‌شود تا یکی دو سه ماه مواد غذایی لازم را که به صورت دپو شده در انبارها داشتند مصرف کردند.
بعد از چند ماه بلاتکلیفی و سردرگمی کارمندان و کارگران متاسفانه برخی هرچه از در انبار بود سرقت کردند ، فکر می کردند همه اموال مربوط به شاه است و بردن آن مباح می باشد و کردند آنچه نباید می کردند .
متاسفانه در محل‌ کاخ‌ها و ویلاها و هتل ها حتی پریزها و لامپ‌های برق را ربوده بودند و موکت‌های که همه فرانسوی و به قطر حداقل ۵ سانتی‌متر بود را ربودند ، وسایل دکوری ، رو میزی تلویزیون ها و غیره برده شده بود و فقط اشیای سنگین وزن مانند تخت خواب ها ، اجاقهای گازی و برقی و پرده های بلند هتل که که امکان جدا کردن نداشت باقی ماند بود.

این را یادآور میشوم که سیستم امنیتی و اطلاعاتی آقای منصف و یاران آقای اعلم به قدری قوی و فعال بود که نامبردگان ۲۰ روز قبل از فرار شاه از کشور عزیزمان با دو فروند هواپیمای که در اختیار داشتند از طریق دبی به خارج از کشور فرار کرده بودند

می گویند در همان دوران در چند نوبت افرادی با حکم فلان شخص از فلان شهرستان می‌آمدند و مثلاً و اموال کیش را به تاراج می‌بردند برای مثال در یک مورد ۲۵ دستگاه مینی‌بوس و تویوتا از جزیره خارج می شود .
شاهدان عینی می گفتند یک گروه هم آمده بودند و اشیایی که دیده بودند به صورت حراج در محوطه هتل و کازینو به فروش رسانده و پولش را برده بودند .
مثلا ملحفه دونفره فرانسوی مبلغ ۷ تومان و روتختی های خارجی ۱۵ تومان به حراج گذاشته بودند و رندانی هم اطراف آنها بودند که بلافاصله خریداری می‌کردند .

در آن زمان تجهیزات مورد نیاز مجتمع های در حال ساخت در یک کانتینر در بسته از یک دمپایی گرفته تا فرش ، موکت و گاز و یخچال و تلویزیون در جنب ساختمان دپو می کردند و بلافاصله ساختمان ها تجهیز میشدند با شروع انقلاب اغلب کارها و ساختمان سازی ها ناتمام مانده بود آن تجهیزات را از کانتینرها خالی کرده و برده بودند فقط باید یاد کرد از فردی به نام منصور کرمی که در زمان شاه هم در جزیره جزء پرسنل سازمان بوده و بعد از انقلاب هم آقای حاج ناصر مولاییان که هم اکنون در جزیره هستند و به کارهای عام المنفعه مشغولند با یک پرسنل دیگر و گروهی از انجمن اسلامی پایگاه هوایی کیش با تعدادی از کارگران مشغول به جمع و جور کردن اشیا و اموالی که هنوز به جا مانده بودند .
آنها اموال بجا مانده را در انبار هایی که دور از چشم های ناپاک مانده بود نگهداری کردند که خداوند به آنها آمرزش و همچنین طول عمر عنایت فرمایید .

وی در پایان ضمن عرض تبریک نوروز باستانی و آغاز سال جدید و شادباش اعیاد شعبانیه و آرزوی سلامتی و موفقیت برای تمام کیشوندان عزیز نوید روایتی مستند از ناگفته و نانوشته های ۴۰ سال گذشته کیش  بخصوص دهه ۶۰ پس از پیروزی انقلاب را داد و گفت امید است با چاپ و انتشار کتاب سندی واقعی از سرگذشت ۴۰ ساله کیش برای آیندگان باقی بماند.

پاینده و پیروز باشید ، مهدی ذکایی