نیاز به خردبرتر داریم نه علم برتر

دکتر محمد ابراهیم انصاری لاری

امروز ما بیش از آنکه به علم برتر و فناوری برتر نیازمند باشیم، به خرد برتر، حکمت والاتر و بینش ژرف‌تر برای زندگی بهتر نیازمندیم.

حکیم فردوسی پس از ثنای خداوند، بیش از همه خرد را مدح و ستایش می‌کند و اینکه هزار سال قبل، یعنی سال‌ها قبل‌تر از سده روشنگری اروپا و تولد ولتر و دکارت که پیشگامان خردورزی در غرب هستند، فردوسی با تیزبینی خود ما را به سمت خردورزی می‌برد، مایه افتخار است.

فردوسی به ما نشان می‌دهد که خرد مهمتر از علم و دانش است.

او به ما می‌گوید دانایی موجب توانایی است و در این نکته هیچ تردیدی وجود ندارد.

اما افزون بر آن می‌گوید: خرد سرچشمه آزادی، عدالت، معرفت و حقیقت است.

کیست که نداند بشر امروز بیش از هر زمان دیگر برخوردار از دانش و فناوری است، اما ما انسان‌ها به خرد و حکمت نیازمندیم تا به قله‌های صفا و عشق و معرفت و آزادی رهنمون شویم.

فردوسی نشان می‌دهد اگر خرد و بینش‌ها سطحی و حکمت‌ها مهجور باشد، دنیا به سمت جنگ و خونریزی و جنایت پیش خواهد رفت.

بشر امروز از نظر دانش برخوردار است اما به همان اندازه از غایت زندگی و اهداف حیات بی‌بهره است.

خردی که فردوسی برای ما توصیف می‌کند، نه علم و دانش است، بلکه خردی است که قدرت شناخت نیکی‌ها است. خردی است که طمانینه و آرامش به انسان هدیه می‌کند.

خرد آرمانی فردوسی خردی است که همه انسان‌ها، حاکمان، عالمان، فرهیختگان و مردم نیاز دارند.

خواست بی‌وقفه عدالت، همدلی با مظلومان، آزادگی، عشق و معرفت است و کجاست حکیمی از جنس فردوسی که امروز قبل از هر چیز ما را به دانش برتر، خرد والاتر و حکمت ژرف‌تر رهنمون سازد. کجاست فرزانه‌ای که همچون فردوسی خرد و دانش و آزادی را تلفیق کند و به انسان‌ها آرامش و سعادت هدیه کند.

شاهنامه و مولف آن در ذهن و ضمیر ایرانیان نه تنها به دلیل هویت، بلکه به دلیل روشن‌بینی و خردورزی حائز اهمیت است.